دارو و درمان

آسم یکی از شایع ترین بیماری های تنفسی است و از هر دوازده  نفر یک نفر به آن مبتلاست. آسم یک بیماری التهابی مزمن مجاری هوایی است که ویژگی های آن عبارتند از علائم متغیر و عودکننده، انسداد برگشت پذیر جریان هوا و اسپاسم برونش. نشانه های رایج آن نیز عبارتند از خس خس سینه، سرفه و تنگی نفس که به سه گانه ی آسم معروف است. برخی از داروهایی که برای این بیماری مورد استفاده واقع می شوند را از اینجا ببینید.

آلرژی و آسم دست در دست هم

آلرژن هایی (مواد آلرژی زا) مانند گرده گیاهان، حشرات، گرد و غبار ، کپک و ... منجر به التهاب مجاری تنفسی و اسپاسم (گرفتگی) آن ها می شوند و گاهی در طولانی مدت می تواند منجر به بروز بیماری آسم شود.

 اگر از آسم رنج می برید و داروها نیز کارساز نیستند، احتمالاً پای آلرژی در کار است، یک آلرژی مخفی و مقصر. بنابر این در صورتی که مشکل آسم تان به نظر بهبود پیدا نمی کند، حتما به یک پزشک متخصص آلرژی نیز مراجعه کنید.

ممکن است در بزرگسالی نیز به آسم مبتلا شوید

 اینکه بعد از گذر از دوران نوجوانی دیگر از دست آسم در امان هستید، تفکر نادرستی است. درست است که این بیماری اغلب بعد از 5 سالگی خود را نشان می دهد، اما می تواند در هر زمان دیگری نیز بروز پیدا کند.

گاهی افراد زمانی از بیماری خود آگاه می شوند که مشغول ورزش کردن هستند. در این زمان مجاری برونش تنگ شده و عضلات اطراف آن دچار اسپاسم می شوند.

 آسم بزرگسالی اغلب به دلیل واکنش شیمیایی بدن علیه یک یا چند ماده ی آلرژی زا ایجاد می شود، مانند مواد شیمیایی کارخانجات (حدود 15 درصد از آسم ها به دلیل آلرژن های موجود در محل کار است).

 هورمون ها ، ژنتیک و هر آنچه که در محیط زندگی شما وجود دارد ممکن است مقصر بروز آسم باشند.

ممکن است علائم آسم تنها در هنگام ورزش خود را نشان دهند

 گاهی افراد زمانی از بیماری خود آگاه می شوند که مشغول ورزش کردن هستند. در این زمان مجاری برونش که هوا را به ریه ها می برند تنگ شده و عضلات اطراف آن  دچار اسپاسم می شوند.

 احتمالا این مشکل در هوای سرد و خشک تشدید می شود. بنابراین پزشکان توصیه می کنند که با یک دستمال، دهان و بینی خود را هنگام ورزش بپوشانید.

تأثیر حالات روحی بر آسم

 حالات روحی ، نفخ و ... بر تشدید آسم تأثیر می گذارند. حدود 40 درصد از زنان می گویند که هنگام پریود آسم شان تشدید می شود .احتمالا تغییرات هورمون استروژن باعث التهاب مجاری تنفسی می شود.

استرس و اضطراب نیز باعث تشدید بیماری آسم خواهد شد.

تأثیر برخی داروها بر آسم

 افراد دچار بیماری آسم اغلب نسبت به داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی حساسیت نشان می دهند. داروهایی مانند آسپیرین، ایبوپروفن و یا ناپروکسن از جمله ی داروهایی هستند که آسم را شدیدتر می کنند. این داروها باعث تولید آنزیمی می شوند که تولید لوکوترین را افزایش میدهد که خود باعث انقباض برونش می شود.

آسم توأمان با رفلکس اسید معده

 حدود 75 درصد از افراد مبتلا به آسم، مبتلا به رفلاکس معده به مری می شوند. هنوز هیچ کس نمی داند دلیل همپوشانی این دو مشکل چیست، اما احتمالاً مصرف داروهای مبارزه کننده با آسم، دلیل بروز ریفلاکس معده است.

هیستامین یكی از مواد شیمیایی است كه هنگام واكنش پادتن‌ها(آنتی بادی ها) با مواد آلرژی ‌زا (حساسیت زا) در بدن آزاد می ‌شود و مسئول بسیاری از علایمی است كه در التهاب بینی ناشی از آلرژی دیده می‌ شود.

داروهای آنتی هیستامین (برخی از آنها را اینجا ببینید) با خنثی‌ كردن عمل هیستامین باعث می شوند كه خارش و آبریزش بینی و عطسه ‌كردن تسكین یابد.

هم چنین این داروها علایم مربوط به حساسیت در مناطقی غیر از بینی مثلا كهیرها یا دانه های پوستی را بهبود می بخشند.

داروهای آنتی هیستامین را در صورت امكان باید پیش از حمله آلرژی مصرف كرد.

داروهای آنتی هیستامین به اشكال مختلف قرص، قطره چشمی، شربت و اسپری بینی وجود دارند. در بسیاری موارد، این داروها در دو شكل سریع الاثر و با اثر تدریجی هم وجود دارند.

داروهای آنتی هیستامین مشكلاتی هم به وجود می آورند. از آنجایی كه این داروها ترشحات مخاطی را غلیظ می كنند ممكن است در مورد سینوزیت عفونی یا عفونت باكتریایی باعث بدتر شدن علایم شوند، بنابراین افراد مبتلا به سینوزیت عفونی یا باكتریایی حتی در فصل آلرژی نباید آنتی هیستامین مصرف كنند.

مشكل دیگر آن است كه آنتی هیستامین ها در طول زمان، اثربخشی شان را از دست می دهند و بیماران مجبورند نوع متفاوتی از آن ها را به كار برند.

داروهای آنتی هیستامین به دو گروه قدیمی تر یا نسل اول و جدیدتر یا نسل دوم تقسیم می شوند، تفاوت عمده این دو گروه در میزان ایجاد عارضه جانبی خواب آلودگی است. آنتی هیستامین های نسل دوم بر خلاف نسل اول كمتر این عارضه شایع را به وجود می آورند.

دارو، چه با نسخه پزشک تجویز شود، چه بدون نسخه پزشک قابل دریافت از داروخانه باشد، هرگز بی‌خطر نیست. همواره این احتمال وجود دارد که داروها در کنار اثرات مثبت و درمانی، عوارض جانبی، واکنش­های حساسیتی و تداخل با غذاها، نوشیدنی­ها و یا سایر داروها را ایجاد کنند. براي خيلي از افراد پيش آمده كه بعد از تهيه داروهاي خود از داروخانه، به دليل فراموشی و یا نگهداري در مكان نامناسب و یا عدم اطلاع‌رساني كافي از طرف داروخانه‌ها، دچار سردرگمي شده و نهايتاً داروها را در شرايط غيراستاندارد نگهداري و یا به نحو نادرستی مصرف ‌کنند.

شرايط نگهداري بسياري از داروها بر روي بسته بندي دارو و يا برگه راهنماي آنها نوشته شده است. برای دریافت اطلاعات بیشتر به این لینک بروید.

باتوجه به اینکه با گذشت زمان، تأثیر مواد موثره داروها به تدريج كاهش يافته و اثر يا كارایی آنها كمتر مي‌شود و اگر داروها در شرايطي كه دما بيشتر است نگهداري شوند، سرعت كاهش اثر دارويي، بيشتر خواهد بود.

   1- داروهاي يخچالي بايد حتماً در يخچال نگهداري شوند اما می­بایستی از يخ زدن آن جلوگيري کرد.

   2- داروها را در بسته­ بندي مخصوص خودشان نگه داريد تا از نور و حرارت مستقيم دور باشند. محل­هايي مثل کابينت و هود آشپزخانه محل مناسبي براي نگهداری دارو نمی­باشند.

   3- كپسول­ها و قرص­ها را در مكان­هاي مرطوب مانند حمام و یا كنار سينك ظرفشویی نگهداري نكنيد .

   4-  از فريز كردن شربت­ها خودداري كنيد .

   5- داروهاي تاريخ مصرف گذشته را دور بريزيد.

   6- داروي خود را مدت طولاني در اتومبيل نگذاريد.

   7- از نگهداري داروهاي تاريخ مصرف گذشته در خانه خودداري كنيد.

   8- نگهداری داروهای گوناگون در یک قوطی صحیح نیست. همچنین داروهای مورد استفاده را پس از مصرف، در قوطی دربسته نگهداری کنید و هرگز برچسب دارو را از آن جدا نکنید .

   9- حداقل هر سه ماه یک بار داروهای موجود در منزل را از نظر تاریخ انقضاء بررسی نمایند.

   10-داروها باید دور از دسترس كودكان باشند .

فصل زمستان که شروع می شود همه مردم از اینکه سرما بخورند نگران می شوند و بیش از پیش نکاتی را برای پیشگیری از سرماخوردگی رعایت می کنند. ولی بسیاری از اوقات حتی با رعایت کامل نکات پیشگیری از سرماخوردگی، افراد دچار سرماخوردگی می شوند و به دنبال راه هایی برای درمان سرماخوردگی شان هستند و به مصرف داروهایی مختلفی روی می آورند. اما گاهی پیش می آید که بعضی افراد در فصول دیگر هم دچار سرماخوردگی می شوند.

بیش از دویست نوع ویروس عامل سرماخوردگی وجود دارد، با این حال راینو ویروس‌ها (که خود بیش از ۹۹ نوع مختلف شناخته‌شده هستند) متداول‌ترین عامل این بیماری هستند. ویروس‌های عامل بیماری می‌توانند تا مدت زمانی طولانی (برای راینو ویروس تا بیش از ۱۸ ساعت) در محیط زنده بمانند و ممکن است از دستان به چشمان و بینی که محل عفونت هستند، منتقل شوند. ویروس از طریق عطسه، سرفه و تماس با افراد یا اشیاء آلوده قابل انتقال به بدن است.  

درمان سرماخوردگی

اقدامات زیر برای کاهش علائم و بهبود بیماری موثر است:

استراحت در منزل بویژه در هنگام تب: بهترین درمان برای آنفلوانزا استراحت است . استراحت کمک می کند تا بدن با ویروس به خوبی مبارزه کند.

استفاده از مایعات فروان مانند آب، آب میوه و سوپ رقیق

غرغره آب یا آب نمک ولرم چند بار در روز باعث می شود سوزش گلو بهبود یابد.

خودداری از استمعال دخانیات، سیگار و الکل

استفاده از قطره های بینی حاوی آب و نمک برای تخفیف گرفتگی بینی ، موثر است. قطره های بینی که حاوی آب و نمک (سرم فیزیولوژی) هستند به کاهش ترشحات بینی و مرطوب شدن پوست داخل بینی کمک می کنند.

برای افزایش رطوبت هوا از یک دستگاه بخور استفاده نمایید. رطوبت کمک می کند تا ترشحات ریه رقیق و بنابراین راحت تر تخلیه شوند. دستگاه را روزانه تمیز کنید.

برای جلوگیری از سرایت بیماری به دیگران ، دستان خود را مرتباً بشویید، خصوصاً پس از فین کردن یا پیش از دست زدن به غذا یا مواد غذایی.

روی عضلاتی که دچار درد هستند کمپرس گرم یا صفحه گرم کننده بگذارید.

اقدامات دارویی:

برخی از داروهای مهمی که برای سرماخوردگی مورد استفاده قرار می گیرد را در این لینک می توانید ببینید.

داروهای ضد التهاب و آرام بخشها: معمولا درد را بهبود بخشیده، تب را پایین می آورند. بعضی از این داروها شامل استامینوفن، آسپرین، ایبوبروفن، کتوبروفن و ناپروکسن می باشند. ازمصرف خودسرانه آسپرین خودداری کنید. خصوصا بچه ها و کودکان نباید آسپرین بخورند. مصرف آسپیرین (خصوصاً در کودکان ) به هنگام بروز یک بیماری ویروسی ممکن است باعث به وجود آمدن نشانگان رای شود. نشانگان رای یک نوع آنسفالیت (التهاب مغز) است . همچنین آسپرین می تواند باعث عوارضی چون حساسیتهای پوستی و مشکلات گوارشی شود.

داروهای ضد سرفه: که باعث قطع سرفه می شوند مثل دکسترومتورفان. در صورتی که سرفه شما حاوی ترشحات است از این دارو استفاده نکنید.

اکسپکتورانتها (خلط آور): که موجب رقیقتر شدن ترشحات گلو می شوند و باعث می گردند هنگام سرفه این ترشحات راحتتر خارج شوند. یکی از انواع این داروها گایافنزین است.

اسپری های بینی یا ضد احتقان ها (رفع کننده گرفتگی بینی و گلو ): و ضد احتقانهایی که به داخل بینی ریخته می شوند. نمونه ای از این داروها پسودوافدرین است.

رژیم غذایی:

 معمولاً اشتها به هنگام آنفلوانزا کم می شود. شاید در ابتدا فقط اشتها به مایعات داشته باشید، سپس پس از مدتی به وعده های غذایی کوچک حاوی مواد نشاسته ای بدون ادویه (نان سوخاری ، برنج ، پوره ، غلات پخته شده ، سیب زمینی پخته ) اشتها پیدا کنید.

روزانه حداقل 8 لیوان آب بنوشید (خصوصاً اگر تبتان بالا باشد). نوشیدن مایعات بیشتر مثل آب میوه ، چای و نوشیدنی های غیر گازدار نیز به رقیق شدن ترشحات کمک می کنند.

استفاده از مواد غذایی حاوی ویتامین C در کاهش طول مدت بیماری موثر است.

از مصرف غذاهای چرب، سرخ کرده و ادویه دار بپرهیزید.

درمان سرماخوردگی فوری در یک روز

خوابیدن و استراحت کردن باعث می شود عملکرد سیستم ایمنی بدن شما افزایش یابد و همه توانایی خود را برای مبارزه با ویروس سرما خوردگی استفاده کند.

درد وخارش گلو، سرفه خشک و کوتاه و گرفتگی بینی از علائم رایجی هستند که معمولا" همه ما در هنگام سرماخوردگی از آنها رنج می بریم ، بنابراین طبیعی است که همه ما از این بیماری متنفریم. معمولا" درمان کامل سرما خوردگی حدود ۵ روز طول می کشد اما اگر ما رژیم غذایی و روش زندگیمان را تغییر  دهیم می توانیم سریعتر از دست این بیماری ویروسی خلاص شویم.

آب بنوشید :

وقتی بدن ما با سرماخوردگی مبارزه می کند نوشیدن مایعات خیلی اهمیت دارد و به بدن ما خیلی کمک می کند. بنابراین حداقل ۶ لیوان در روز آب بخورید . علاوه بر آب ، از آب میوه ها و آب سبزیجات طبیعی و شیرین نشده نیز می توانید استفاده کنید اما از مصرف نوشیدنیهایی مثل قهوه ، چای سیاه غلیظ و سودا خودداری کنید. زیرا این نوشیدنیها به جای آنکه به بدن شما آبرسانی کنند ، آب بدن شما را کم می کنند. نوشیدن آب زیاد به بدن شما کمک می کند که سموم و مواد زائد را سریعتر دفع کند و باعث می شود که خون و سلولهای شما به خوبی کار کنند.

بخوابید:

وقتی می خوابید و یا استراحت می کنید ، در واقع به بدنتان اجازه می دهید که همه انرژی خود را برای مبارزه با سرماخوردگی بکار گیرد . خوابیدن و استراحت کردن باعث می شود عملکرد سیستم ایمنی بدن شما افزایش یابد و همه توانایی خود را برای مبارزه با ویروس سرما خوردگی استفاده کند. بنابراین حداقل ۸ ساعت در شب بخوابید و علاوه بر آن در طول روز هم حتما" چند خواب کوتاه داشته باشید.

مواد مقوی مصرف کنید:

وقتی بدن شما با سرماخوردگی مبارزه می کند برای اینکه قوی باقی بماند و بتواند درمقابل این بیماری از خود دفاع کند ، به انرژی و غذای مقوی احتیاج دارد.از خوردن غذاهای سرخ شده ، شور ، چرب و شیرین خودداری کنید در عوض از غذاهایی استفاده کنید که سبک و مغذی باشند و هضم آن ها برای بدن آسانتر باشد. برای مثال میوه ها ، سبزیجات ، غلات و پروتئینهای بدون چربی که سرشار از مواد مغذی ، ویتامین ها ، مواد معدنی و فیبر هستند برای بدن بیمار بسیار مفید ند. غذاهای آبدار به درمان سرماخوردگی خیلی کمک می کنند. برای مثال سوپ مرغ با رشته فرنگی برای درمان سریع سرماخوردگی بسیار مفید است. سوپ مرغ دارای خواص غیر التهابی است و حرکت موکوس ها را بطور موقتی تسریع می کند و در نتیجه منجر به تسکین احتقاق(گرفتگی بینی ) و کاهش زمان تماس ویروس با پوشش داخلی بینی می شود.

مدتها قبل از کشف پنی‌سیلین بشر آموخته بود بطور تجربی بعضی مواد خام را به عنوان عامل ضد میکروب مورد استفاده قرار دهد. ۶۰۰–۵۰۰ سال قبل از میلاد، چینیها شیره کپک زده لوبیای شور را برای درمان عفونتها بکار می‌بردند. اصطلاح آنتی بیوز (Antibiosis) اولین بار در سال ۱۸۸۹ به‌وسیله ویلمین برای توجیه ماهیت رقابتی جوامع بیولوژیک که در آن فقط قویترین و اصلح‌ترین زنده می‌ماند بکار برده شد و چند سال بعد این اصطلاح برای آنتاگونیسم میکروارگانیسم‌ها نیز مورد استفاده قرار گرفت.

کشف اولین ماده آنتی‌بیوتیک به سال ۱۹۲۸ توسط الکساندر فلمینگ صورت گرفت، او به طور اتفاقی متوجه اثر ضدباکتریایی ماده مترشحه توسط قارچ پنی‌سیلیوم نوتاتوم شد. هاوارد فلوری Howard Florey این ماده را تخلیص کرد و با تجویز آن موفق به درمان عفونتها به روش سیستمیک شد. پس از این یافته دانشمندان مواد طبیعی دیگری را هم به عنوان آنتی‌بیوتیک به دست آوردند شامل تتراسایکلین، استرپتومایسین و سفالوسپورین‌ها. پس از شناسایی ساختار این مواد توسط شیمیدانها، با ایجاد تغییرات در آنها انواع صناعی آنتی‌بیوتیکها تولید شدند. در نهایت انواع جدید کاملاً صناعی آنتی‌بیوتیکها با اثر بخشی بیشتر و ثبات شیمیایی بیشتر نیز تولید شدند.

برخی از مهمترین آنتی بیوتیک ها و اطلاعات درمورد آنها را در این لینک می توانید ببینید.

خصوصیات آنتی‌بیوتیک موفق برای درمان بیماریها

یک آنتی بیوتیک وقتی می‌تواند برای درمان بیماریها با موفقیت بکار رود که دارای خصوصیات زیر باش:

روی عامل بیماری اثر داشته باشد بدون اینکه آثار جانبی سمی قابل توجهی ایجاد نماید.

باید به حد کافی پایدار باشد بطوری که بتوان آنرا از محیط کشت جدا نمود و برای مدت معقولی ذخیره کرد بدون اینکه اثرش کاهش یابد.

سرعت دتوکسیفیکاسیون (سم زدایی) و دفع دارو از بدن به گونه‌ای باشد که غلظت کافی را برای مدت معینی در خون نگاه داشته و احتیاجی به دوزهای مکرر نباشد

دفع دارو به حد کافی سریع و کامل باشد و پس از قطع مصرف دارو بطور کامل دفع گردد.

 چگونه مصرف کنیم؟

نحوه مصرف آنتی‌بیوتیک‌های مختلف با یکدیگر متفاوت است. بیشتر آنتی‌بیوتیک‌ها به‌دلیل مشکلات گوارشی که ایجاد می‌کنند بهتر است بعد از غذا خورده شوند اما یکسری از آنتی‌بیوتیک‌ها هستند که باید با معده خالی مصرف شوند تا اثرگذاری بیشتری داشته باشند. برخی آنتی‌بیوتیک‌ها هم با مصرف برخی مواد غذایی تداخل دارند. طیف آنتی‌بیوتیک‌ها بسیار وسیع است و بیماران باید نحوه مصرف آنها را از پزشک یا داروسازشان سؤال کنند. بیشتر آنتی‌بیوتیک‌ها بهتر است با شیر، آبمیوه، چای و نوشابه مصرف نشوند. مصرف همزمان شیر با برخی آنتی‌بیوتیک‌ها، اثرگذاری‌شان را کاهش می‌دهد، بهتر است آنتی‌بیوتیک همراه با آب فراوان مصرف شوند.